74. Chiến lược kinh doanh để làm gì?

Chiến lược kinh doanh là một chuỗi các quy luật được nhà kinh doanh đặt ra từ trước và áp dụng khi đưa ra các quyết định giao dịch. Ưu điểm lớn nhất của bất cứ một chiến lược kinh doanh nào là nó loại trừ yếu tố cảm xúc trong quá trình tiến hành giao dịch. Một nhà kinh doanh tuân thủ chiến lược kinh doanh đã đề ra luôn biết cần phải làm gì và như thế nào dù thị trường có diễn biến ra sao.

Ngược lại, một nhà kinh doanh không có chiến lược thường có xu hướng đưa ra những quyết định không hợp lý tùy vào cảm xúc mà thường chỉ là hy vọng kiếm được lợi nhuận. Dù hôm nay bạn có thể theo dõi sát sao diễn biến của thị trường, nhưng đến một lúc nào đó bạn sẽ bận rộn với những việc khác và không thể để tâm đến nó được nữa. Nhưng thị trường thì vẫn liên tục biến động không ngừng nghỉ. Bất cứ lúc nào giá cả cũng có thể tăng hoặc giảm dù chúng ta có muốn thế hay không. Bạn đừng bao giờ nên áp đặt trước thời gian cần thiết ngồi trước máy vi tính và quan sát thị trường, cũng như bạn sẽ không bao giờ dự báo được tầm quan trọng của những biến động giá cả vừa xảy ra. Sẽ rất khó để đánh giá thị trường đúng đắn và đưa ra quyết định giao dịch một cách tức thời. Một nhà kinh doanh luôn cố gắng tìm kiếm các thông tin hoặc tin tức có thể xác minh quan điểm hiện tại của họ về thị trường. Nhưng rất nhiều khi các trạng thái đã được mở, và những dự báo hay phân tích, đánh giá mà nhà kinh doanh tìm thấy trên Internet sẽ hoặc là củng cố thêm các quyết định họ đã đưa ra hoặc là chống lại chúng. Và họ phải cố gắng tìm câu trả lời cho câu hỏi: Chuyện gì sẽ xảy ra nếu các giả định của tôi sai và thực tế thị trường diễn biến theo chiều hướng ngược lại?” Họ bắt đầu hoảng sợ và nếu bị thua lỗ, họ sẽ nhớ thất bại đó trong một thời gian rất dài mà hậu quả có thể sẽ ảnh hưởng đến những giao dịch trong tương lai của họ. Nhà kinh doanh sẽ mất đi sự tự tin, nghi ngờ tất cả các quyết định giao dịch cũng như toàn bộ chiến lược của mình.

Một điều quan trọng nữa là nếu bạn có một chiến lược tốt thì không nhất thiết phải theo dõi sát sao biến động của giá cả. Nó có thể thay đổi trên 20 ngàn lần mỗi ngày. Thật không dễ để xây dựng một chiến lược kinh doanh hiệu quả, nhưng ngay khi đã xác định được những nguyên tắc cơ bản và chọn ra được những công cụ phân tích phù hợp (cả cơ bản lẫn kỹ thuật) thì mọi chuyện sẽ không còn quá khó khăn nữa. Thậm chí bạn cũng có thể xây dựng một chiến lược kinh doanh tự động với sự giúp đỡ của các ngôn ngữ lập trình trong phần mềm giao dịch của mình. Sau đó bạn có thể thử nghiệm chiến lược vừa lập trên các dữ liệu giá lịch sử, hoàn thiện và thử nghiệm chúng trên thực tế. Việc quan sát những biểu đồ giá nhiều màu sắc nghe có vẻ thú vị, nhưng sự thích thú đó sẽ sớm phai nhạt. Điều quan trọng là bạn phải hiểu thị trường, quan sát nó theo cách bạn có thể áp dụng hiểu biết cũng như chiến lược của mình vào đó.

Bạn chỉ có thể đạt được thành công, tích lũy hiểu biết và kinh nghiệm khi tuân thủ chiến lược kinh doanh đã lựa chọn đồng thời nắm bắt đúng những thay đổi của thị trường.

Bạn có cần đầu tư thời gian để xây dựng chiến lược kinh doanh không? Tất nhiên là có. Đầu tư mà không có chiến lược thì chỉ là trò cá cược. Đương nhiên nó luôn luôn là một cuộc chơi, bởi nó là quá trình tính toán các khả năng có thể xảy ra nhằm thu lợi nhuận và đưa ra quyết định có nên mạo hiểm hay không. Tuy nhiên, nó là một quá trình có thể quản lý được. Nhiều người tin rằng một chiến lược thành công phải là cái gì đó mới, chưa ai từng thử nghiệm. Nhà đầu tư và tài chính nổi tiếng Richard Dennis từng phát biểu trong một bài phỏng vấn: “Tôi không cho rằng chiến lược kinh doanh của bạn sẽ trở nên vô hiệu nếu mọi người biết về nó như phần lớn các nhà kinh doanh vẫn nghĩ. Nếu những gì bạn đang làm là đúng thì nó sẽ phát huy hiệu quả cho dù mọi người đều biết về nó. Tôi luôn nói rằng: bạn hãy cho đăng những nguyên tắc kinh doanh của mình lên báo đi, sẽ chẳng có ai làm theo bạn đâu. Điều cốt lõi ở đây là tính nhất quán và kỷ luật”. Còn gì quan trọng hơn thế nữa? Tính kỷ luật cũng đồng nghĩa với “chiến lược”. Trong kinh doanh, hiểu diễn biến thị trường không thôi là chưa đủ, việc tuân thủ chiến lược đã lựa chọn là rất cần thiết. Thực tế cho thấy nhà kinh doanh chỉ có thể coi chiến lược của mình là hiệu quả sau sáu tháng đến một năm. Một chiến lược cho ra lợi nhuận trong thời gian càng dài thì khả năng nó sẽ giúp bạn duy trì lợi nhuận đó bất chấp diễn biến của thị trường càng cao. Vì vậy, trước khi đưa ra đánh giá về chiến lược của mình, bạn hãy thử nghiệm nó trong vòng vài tháng, hoàn thiện các nguyên tắc giao dịch, nâng cao kỹ năng rồi hãy đưa ra kết luận đánh giá.

Đôi khi chỉ nghĩ về các nguyên tắc kinh doanh thôi là chưa đủ, sẽ tốt hơn rất nhiều nếu bạn viết chúng ra đồng thời ghi chép lại những kết quả giao dịch của mình. Việc này sẽ giúp bạn hệ thống hóa những hiểu biết có được, tích lũy được kinh nghiệm và nhờ vậy, lựa chọn chiến lược giao dịch phù hợp nhất với bản thân. Hãy xem xét nó một cách cẩn thận, thử nghiệm nó trong các thị trường khác nhau và sau đó, hãy sử dụng nó để giao dịch một cách tự tin. 

Một điều rất quan trọng nữa là bạn cần phải gạt bỏ những suy nghĩ bạn tự áp đặt cho mình. Câu nói ngu xuẩn nhất mà tôi từng nghe là: “Tôi chỉ giao dịch trên đồng USD.” Có thể bạn đang nghĩ đến khoảng thời gian bạn giữ những khoản tiết kiệm lớn bằng đồng đô-la? Có thể bạn tin rằng đồng đô-la Mỹ hoặc một đồng tiền nào đó khác sẽ ở trên đỉnh cao mãi mãi? Nhưng nếu bạn so sánh độ dài của những khoảng thời gian tăng trưởng và suy yếu của đồng đô-la bạn sẽ thấy chúng gần như tương đương nhau. Đối với các ngoại tệ khác cũng vậy, tỷ giá của đồng USD liên tục thay đổi mặc dù vẫn có những xu hướng có thể tính toán được.

Rất nhiều nhà kinh doanh mới bắt đầu thường phàn nàn rằng sự biến động ở tần suất cao của tỷ giá hối đoái khiến họ không thể nào tạo ra lợi nhuận ổn định. Ngay khi một trạng thái mua được mở, giá cả đã đi xuống, hoặc ngay sau khi một trạng thái bán có vẻ sẽ đem lại một khoản lời được mở thì nó lại đi lên. Vậy nhà kinh doanh phải làm gì? Đây chính là dấu hiệu cho thấy nhà kinh doanh không tuân thủ bất kỳ chiến lược kinh doanh nào và không có đủ kiên nhẫn để chờ đợi một diễn biến lớn của giá cả. Làm chủ thời gian của bạn là một yếu tố rất quan trọng, đừng vội tham gia ngay vào thị trường khi vừa cài đặt một phần mềm giao dịch vào máy tính.