38. Đồng đô-la Mỹ và giá dầu thô có quan hệ với nhau như thế nào?

Dầu thô là một trong những loại nguyên liệu quan trọng nhất đối với nền kinh tế của nhiều quốc gia, và diễn biến của giá dầu thô có quan hệ chặt chẽ với tỷ giá hối đoái của đồng đô-la Mỹ. Biểu đồ dưới đây thể hiện một tương quan ngược chiềumạnh mẽ giữa Chỉ số Đồng đô-la và giá dầu thô.

Những thay đổi của Chỉ số Đồng đô-la so sánh với thay đổi của giá dầu thô (theo dữ liệu từ hãng tin www.briefing.com)

Индекс доллара США – Chỉ số Đồng đô-la Mỹ

Цена нефти – Giá dầu thô

Trong giai đoạn từ năm 1997 đến năm 2007, giá dầu thô đã tăng tới hơn 10 lần và lần đầu tiên chạm ngưỡng 100 đô-la Mỹ một thùng năm 2007.

Giá dầu tăng nhanh đã gây ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ vì đây là quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới. Giá các loại nhiên liệu chính được chế xuất từ dầu thô tăng lên, trong khi nhiên liệu là một trong những yếu tố đầu vào quan trọng nhất của nhiều ngành kinh tế. Khi các doanh nghiệp và người dân phải bỏ thêm tiền để mua xăng và các loại nhiên liệu khác thì số tiền còn lại để mua hàng hóa và dịch vụ sẽ ít đi. Điều này làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế vì doanh thu của các nhà sản xuất giảm đi, do vậy sẽ có ít việc làm được tạo ra hơn…Bên cạnh đó, việc tăng giá nhiên liệu còn làm tăng giá cả hàng hóa và dịch vụ bởi nó làm tăng chi phí vận chuyển. Các nhà sản xuất buộc phải tăng giá bán hàng hóa đến tay người tiêu dùng, điều này càng làm cho nhu  cầu mua các loại hàng hóa mà họ sản xuất ra xuống thấp.

Một tác động tiêu cực khác của việc tăng giá dầu thô là khi giá nhiêu liệu tăng, các nhà xuất khẩu buộc phải tăng giá thành hàng hóa bán cho nước ngoài, điều này làm giảm khả năng cạnh tranh của họ nói riêng và giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế nói chung. Giá dầu thô tăng gây ảnh hưởng đến tất cả các nền kinh tế hiện đại và Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới – tất nhiên sẽ bị tác động mạnh nhất bởi tình trạng này. Chính vì thế, tình hình kinh tế Mỹ là mối quan tâm hàng đầu của các thành phần tham gia thị trường Ngoại hối.

Các nhà kinh tế từ lâu đã chỉ ra rằng, kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ II đến nay, chín trong mười lần suy thoái kinh tế Mỹ đều được đặc trưng bởi tình trạng giá dầu thô tăng cao. Điều này càng minh chứng rõ ràng hơn cho một thực tế là giá của thứ “vàng đen” này là yếu tố quan trọng nhất tác động đến nền kinh tế Mỹ.

Giá dầu thô còn diễn biến theo mùa: trước khi mùa đông – mùa cần năng lượng để sưởi ấm đến, các quốc gia ở Bắc bán cầu sẽ phải tăng lượng dự trữ nhiên liệu nên họ sẽ tăng thêm chi tiêu cho dầu thô và các sản phẩm của dầu thô. Quá trình dự trữ này sẽ ảnh hưởng đến lượng cầu dầu thô trên quy mô toàn thế giới và tiếp tục tạo áp lực đẩy giá dầu đi lên. Chính sách của các tổ chức quốc tế như Tổ chức Các quốc gia Xuất khẩu Dầu mỏ OPEC cũng có khả năng gây ảnh hưởng tới giá dầu thông qua việc áp đặt hạn ngạch khai thác dầu mỏ đối với các quốc gia thành viên. Trong trường hợp giá dầu trên thị trường thế giới tụt giảm mạnh, các quốc gia OPEC sẽ đưa ra một quyết định chung nhằm cắt giảm sản lượng khai thác dầu hàng ngày để chặn bớt đà đi xuống của giá dầu thô trên thị trường.